Wiosenna regulacja łanu zbóż ozimych

Regulacja łanu zbóż to jeden z podstawowych zabiegów, który powinien być przeprowadzony na plantacjach zbóż ozimych wiosną. Niestety często jest to zabieg przez wielu rolników nie doceniany i pomijany. Natomiast prawidłowo wykonany daję rolnikowi gwarancję utrzymania łanu i brak utraty plonu ziarna w końcowej fazie wegetacji. Do jego wykonania są przeznaczone środki ochrony roślin z grupy regulatorów wzrostu, które ograniczają wzrost i poprawiają pogrubienie źdźbła. Jak więc zastosować regulatory w zbożach, w jakiej fazie BBCH wykonać zabieg oraz, które substancje wykorzystać do tego zabiegu?

Kiedy stosować regulatory wzrostu z zbożach?

Dokrzewianie zbóż regulatorami wzrostu

Zdarzają się sytuację, kiedy zboża ozime nie są odpowiednio rozkrzewione wiosną. Zabieg dokrzewienia łanu możemy wykonać stosując duże dawki azotu w formie saletrzanej, jak i również wykonując zabieg regulatorem wzrostu. Należy pamiętać, że zabieg środkami ochrony roślin z tej grupy należy przeprowadzać tylko na roślinach, których wzrost intensywnie wystartował. Jeżeli zastosujemy te środki na rośliny osłabione, które jeszcze nie zregenerowały się po zimie dostarczamy im jeszcze więcej stresu i nasze działania mogą przynieść odwrotny skutek do zamierzonego. Zabieg ten powinniśmy przeprowadzić optymalnie do końca fazy krzewienia - BBCH 29 (czyli zazwyczaj do daty równonocy wiosennej po której, dzień jest dłuższy od nocy i zboża przestają się krzewić). Najlepszymi środkami, które pozwalają osiągnąć zamierzony skutek są CCC - chlorek chloromekwatu oraz modus start. Do tych środków warto dodać miedź w dawce 80-100 g czystej substancji/ha która, również wpływa pozytywnie na proces krzewienia i rozwój roślin w początkowej fazie wzrostu.

Pierwszy zabieg regulujący

Zabieg regulacji zbóż prawidłowo i z największą skutecznością powinien być wykonany, gdy pierwsze kolanko jest 1-1,5 cm nad węzłem krzewienia. Roślina jest wtedy w fazie BBCH 31 czyli fazie pierwszego kolanka. W tym momencie roślina zaczyna bardzo intensywnie rosnąć. Źdźbła zbóż mogą osiągać przyrost nawet około 5 cm tygodniowo. Warto właśnie wykorzystać ten czas wzrostu zbóż, aby uzyskać maksymalną skuteczność skrócenia źdźbła. Antywylegacz sprawia, że energia z rośliny zamiast być kierowana w górę rośliny powodując jej wzrost zostaje przekazywana w szerokość roślin i następuje poszerzanie ścian komórkowych (pogrubienie źdźbeł) w roślinach skutkując lepszym przewodzeniem substancji czynnych i wody w roślinie. Ponadto źdźbła są grubsze i krótsze dzięki czemu w późniejszych fazach są mniej podatne na działanie niekorzystnych warunków pogodowych. Warto stosując zabieg skracania w zbożach wykonać za jednym przejazdem fungicydową ochronę podstawy źdźbła i liści (zabieg T1 w zbożach) oraz dokarmianie dolistne mikroelementami.

Drugi zabieg regulujący

Istnieje możliwość dzielenia dawek regulatorów ze względu na lepsze dopasowanie do warunków panujących wiosną lub próby zniwelowania obfitego wzrostu roślin w późniejszych fazach spowodowanego wystąpieniem korzystnych warunków pogodowych oraz zastosowaniem dużego nawożenia azotowego. Zabieg ten należy wykonać w fazie BBCH 39 czyli momencie pojawienia się liścia flagowego. Stosowanie regulatorów w tej fazie ma za zadanie usztywnić roślinę oraz skrócić długość dokłosia. Należy pamiętać o tym by nie wykonywać tego zabiegu tuż przed kłoszeniem się zbóż, ponieważ zastosowanie tych środków na tydzień lub kilka dni przed fazą kłoszenia może spowodować zaciśnięcie pochewki liściowej i problemy z wyjściem kłosa na zewnątrz.

Regulacja jęczmienia ozimego

Jęczmień ozimy jest zbożem o bardzo dużym potencjale plonowania. Niestety jest on mniej odporny na wyleganie, dlatego skracanie zbóż to bardzo ważny zabieg w jego agrotechnice. Wylęgnięcie jęczmienia powoduję bardzo duże problemy przy zbiorze kombajnem oraz prowadzi do powstania strat w plonie. W przypadku regulacji wzrostu i rozwoju jęczmienia należy stosować wyższe dawki środków. Z powodzeniem w tym zabiegu sprawdzą się środki Medax Max i Moddus 250 EC. Warto zastosować dawki dzielone ponieważ, zastosowanie maksymalnej dawki jednorazowo w przypadku braku opadów i wystąpienia suszy spowoduje dostarczenie roślinie dużych dawek substancji chemicznej na raz, które w połączeniu ze stresem suszowy mogą silnie ograniczyć plon. Medax max w pierwszej dawce powinien być zastosowany w ilości 0,5 kg/ha, a Moddus w dawce 0,4-0.5 l/ha W przypadku korzystnego rozkładu opadów i prawidłowego rozwoju jęczmienia można zastosować poprawkę najlepiej dwa tygodnie przed kłoszeniem Moddus 250EC  w dawce 0,2 l/ha .

Regulacja pszenicy ozimej

Pszenica ozima jest zbożem bardzo chętnie uprawianym przez rolników. Posiada wysoki potencjał plonowania. Jej uprawa często wiąże się z wyborem intensywnej technologii nawożenia i stosowania środków ochrony roślin. Duże ilości nawozów azotowych pozwalają na uzyskanie wysokich plonów, lecz używane w takich ilościach często powodują wylęgnięcia roślin. Należy od samego początku niwelować możliwość wylegnięcia plantacji wybierając do siewu odmiany genetycznie zwiększające odporność na wyleganie zbóż i odmiany krótkosłome oraz regulując pokrój roślin.

Na plantacjach pszenicy ozimej bardzo dobrym wyborem do skracania jest zastosowanie środków Medax Max, Moddus250 EC, CCC solo lub z dodatkiem Moddusa lub Medaxa. Skracanie zbóż ozimych warto podzielić na dwa zabiegi ze względu na często panujące wiosną braki opadów deszczu i występujące susze. Stosując Medax Max w pierwszej dawce możemy podać 0,5kg/ha w fazie pierwszego kolanka, a w przypadku wystąpienia opadów w późniejszych fazach rozwojowych można wykonać drugi zabieg skracania zbóż w BBCH 39 w dawce 0,25 kg/ha. Równie dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie preparatu Moddus 250 EC również w dawkach dzielonych np 0,4 l/ha w pierwszej dawce i 0,2 l/ha w drugiej dawce. W przypadku występowania bardzo tęgich, mocnych plantacji założonych na glebach z bardzo dużym dostępem do wody można zastosować mieszaninę środka CCC 750  w dawce 0,7 l/ha np. ze środkiem Moddus 250 w dawce 0,2 l/ha. Tak wykonane zabiegi powinny zapobiec wyleganiu pszenicy ozimej.

Regulacja pszenżyta ozimego i żyta ozimego wygląda podobnie jak skracanie pszenicy ozimej.  W tych przypadkach należy tylko zwrócić uwagę na termin stosowania zabiegu ponieważ, jego opóźnienie po wystąpieniu fazy BBCH 32 może mieć negatywny wpływ na plonowanie. Zabieg R1 należy wykonać do tego momentu rozwojowego. Zapewni to najlepszy efekt.

Środki do skutecznego skracania zbóż ozimych

1 . Medax Max - Proheksadion wapnia, trineksapak etylu

• działa niezależnie od występowania słońca, może być stosowany w dni pochmurne
• szeroki zakres temperatur 5-20 °C
• jest bardzo skuteczny i bezpieczny dla upraw

2. Moddus 250 EC - Trinensapak etylu

• powinien być stosowany w dni słoneczne
• działa już w 8 °C - należy stosować dawki zgodne z etykietą. W temperaturach
  12-14 °C można zejść z dawką o 10%, a w temperaturze 18-20°C i dużym nasłonecznieniu nawet o 20% uzyskując takie same działanie (wyższa temperatura i korzystna pogoda wzmagają działanie środka)
• możliwość stosowania we wszystkich zbożach ozimych
• powinno się przyjmować, że 0,1l Moddusa powoduję regulacje pokroju roślin przez 1 tydzień

3. CCC np. Stabilan 750 SL - Chlorek chloromekwatu

• najlepsze działania w zakwaszonej cieczy roboczej o pH 5-6
• działa w temp 8-18 °C. Najlepsza skuteczność w temp 12-15 °C
• istnieje możliwość uszkodzenia rozwoju systemu korzeniowego (niekorzystne działanie w lata suche)
• preferowany na bardzo mocne zboża w mieszaninie ze środkiem Moddus 250 EC

4. Cerone 480 SL - Etefon

• działa w inny sposób jak środki wymienione wyżej. Nie blokuje wydzielania przez rośliny giberelin, lecz powoduje wydzielanie etylenu, który powoduje starzenie się roślin
• najlepiej stosować w temperaturze 12-15°C
• krótki okres działania 5-6 dni
• nie wymaga działania słońca
• stosowany główne w skracaniu dokłosia
• możliwe stosowanie we wszystkich zbożach

5. Mepik 300 SL - Chlorek mepikwatu

• pogrubia źdźbła roślin
• działanie podobne do CCC
• elastyczny pod wpływem terminu stosowania