Odchwaszczanie słonecznika - jak i czym zwalczyć chwasty?

Powierzchnia zasiewów słonecznika w ostatnich 3 latach dość mocno zwiększyła się ze względu na wzrost cen nawozów oraz (błędne) przekonanie, że słonecznik jest rośliną, która nie potrzebuje dużych nakładów właśnie pod kątem nawożenia. Ze względu iż do niedawna gatunek ten nie był tak popularny nie opracowano wielu metod odchwaszczania słonecznika, a przecież to ten zabieg jest podstawą prowadzenia uprawy każdej rośliny uprawnej. Jak więc poprawnie wykonać ten zabieg, aby pole były wolne od chwastów i nie ograniczały potencjału plonotwórczego?

Chwasty w słoneczniku

Słonecznik jest rośliną jarą uprawianą w szerokich rzędach. Termin siewu słonecznika przypada na koniec kwietnia i początek maja, czyli podobnie jak siew kukurydzy. Ponadto często jest wysiewany na trudnych stanowiskach, na których mogą znajdować się chwasty trudne do zwalczenia.

Największy zagrożeniem dla uprawy słonecznika są: bylica pospolita, chaber bławatek, dymnica pospolita, gwiazdnica pospolita, bodziszek drobny, mak polny, fiołek polny, komosa, biała, szarłat szorstki, ostrożeń polny, maruny, rumiany, żółtlica drobnokwiatowa czy chwastnica jednostronna.

Część z tych chwastów należy do tej samej rodziny botanicznej astrowatych, co powoduję, że ich zwalczanie jest dodatkowo utrudnione.

Genetyka słonecznika, a sposób odchwaszczania

Decydując się na siew słonecznika, jedną z kluczowych kwestii, powinien być wybór odmiany.

Odpowiednio wybrana odmiana pod względem genów, które pozwalają zachować odporność na pewne substancje z grupy herbicydów, mogą w przypadku problemów w odchwaszczaniem plantacji dać dodatkową furtkę, która pozwoli zwalczyć chwasty. O czym dokładnie mowa?

Wyróżniamy trzy grupy odmian słonecznika:

• odmiany tradycyjne,
• odmiany SU- z genem odporności na substancję czynną tribenuron metylu
• odmiany CL (clearfield) – z genem odporności na substancję czynną imazamoks.

Odmiany z dwóch ostatnich grupy pozwalają w przypadku wystąpienia chwastów po wchodach słonecznika zastosować substancję czynne, na które te odmiany są odporne i zwalczyć pojawiające się w tych fazach chwasty.

Odchwaszczanie słonecznika od chwastów dwuliściennych - podstawą zabieg przedwschodowy 

Tak, właśnie tak trzeba podejść do zaplanowania uprawy każdej plantacji słonecznika. Jako zabieg podstawowy należy uważać odchwaszczanie słonecznika w sposób przedwschodowy. Niestety ze względu na małą ilość substancji czynnych ta opcja wydaje się najbezpieczniejsza dla roślin. Nawet w przypadku odmian SU i CL nie można dać sobie wmówić, że dobrze odchwaścić plantację słonecznika można wykonując tylko zabieg powschodowy. Jest to nie prawda, która w późniejszym etapie często kończy się nieczystymi polami. Więc czy to odmiana tradycyjna czy odporna na tribenuron metylu lub imazamoks należy wykonać zabieg przedwschodowy.

W tej technologii mamy do wyboru takie substancje czynne jak: prosolfukarb, aklonifen, pendimetalina, flurochloridon, metobromuron czy s-metolachlor, który w tym roku zostanie wycofany. Jak widać substancji jest bardzo mało, nie ma w czym wybierać, dlatego w przypadku uprawy słonecznika, należy zwracać szczególną uwagę na płodozmian i stosowanie wyżej wymienionych substancji w innych uprawach rolniczych tak, aby nie spowodować uodpornień.

Zabieg przedwschodowy jest zabiegiem doglebowym, dlatego należy stosować się do standardowych wytycznych dotyczących tego zabiegu, aby jego skuteczność była jak najwyższa. Mowa tutaj o wykonaniu zabiegu na możliwie wilgotną glebę, oraz o starannie uprawienie gleby, by była ona jak najmniej zbrylona. Warto również pamiętać o stosowaniu adiuwantów do herbicydów doglebowych, które poprawiają pokrycie gleby oraz zapobiegają wmywaniu substancji.

Technologia odchwaszczania słonecznika w sposób przedwchodowy

1) Boxer 800 EC (prosulfokarb) 2-3 l/ha + Bandur 600 SC (aklonifen) 1,25-1,5 l/ha

2) Stomp Aqua 455 CS (pendimetalina 2-2,5 l/ha + Bandur 600 SC (aklonifen) 1,25- 1,5 l/ha

3) Boxer 800 EC (prosulfokarb) 2 l/ha + Stomp Aqua 455 CS (pendimetalina 2-2,5 l/ha

4) Boxer 800 EC (prosulfokarb) 2-2,5 l/ha + Dual Gold 960 EC (s-metolachlor) 1,25-1,5 l/ha

5) Proman 500 SC (metobromuron)- 2,5-3,0 l/ha

Zabieg powschodowy – tylko odmiany SU i CL – stosować w przypadku poprawki

Odmiany SU

Express SX 50 SG lub zamienniki (tribenuron metylowy) 45-60 gram środka w fazie 4-5 liści lub w dawkach dzielonych: pierwszy zabieg = 25 g środka w fazie 3-4 liści i drugi zabieg 20-25 g środka po upływie 7-10 dni

Odmiany CL

Pulsar 40 (imazamoks) wyprodukowany przez firmę BASF. Dawka 1-1,25 l/ha w fazie od pierwszej pary liście do fazy 6 liścia. 

Zwalczanie chwastów jednoliściennych

Chwasty jednoliścienne w słoneczniku zwalcza się w sposób powschodowy. Używane są do tego substancje zwane graminicydami takie jak: Chizalofop-P etylu, Fluazyfop-P butylu, Kletodym, Cykloksydym.

Technologia zwalczania chwastów jednoliściennych 

1) Labrador Extra 50 EC lub zamienniki (Chizalofop-P etylu) w dawce 0,75 -2,0 l/ha w fazie od w pełni rozwiniętej pary liścieni do fazy 6 liście właściwych słonecznika

2) Fusilade forte 150 EC lub zamienniki (Fluazyfop-P butylu) w dawce 0,6 -1,7 l/ha w fazie od 2 do 6 liści słonecznika

3) Select Super 120 EC lub zamienniki (Kletodym) w dawce 0,8-2,0 l/ha w fazie od rozwiniętego 2 liścia właściwego do fazy 6 liści właściwych.

W przypadku dużej presji chwastów jednoliściennych rekomendowane jest stosowanie dawek dzielonych w odstępie 7-10 dni