Najlepsze odmiany rzepaku ozimego na sezon 2025

Jak wyglądał sezon uprawy rzepaku 2024/2025?

Sezon 2024/2025 tak jak poprzedni 2023/2024 nie był dla plantatorów rzepaku łaskawy. Część rolników miała już problemy jesienią związane ze wschodami rzepaku, które były spowodowane zlewnymi deszczami występującymi po siewach. Później przyszła bezśnieżna i mało mroźna zima, podczas której rozwijały się choroby grzybowe i nie były gromadzone zapasy wody w glebie. Ponadto szkodnik zagrażające uprawie rzepaku mogły bezpiecznie przezimować i wiosną dość mocno się rozwijać co dało się zauważyć podczas wegetacji wiosennej. Na bardzo wielu plantacjach chowacz, słodyszek czy pryszczarek kapustnik wyrządziły bardzo poważne szkody, obniżając potencjał plonotwórczy plantacji rzepaku. Swoje trzy grosze wtrąciły także przymrozki wiosenne, które powodowały szkody na poziomie 10-30%, a część roślin uprawnych w północno-wschodniej Polsce została doszczętnie zniszczona i wymagała przesiania.

Mimo to rzepak ozimy zajmuje bardzo ważne miejsce w płodozmianie i także w tym roku powinien być wysiewany przez rolników na podobnym areale do lat poprzednich.

Odmiany mieszańcowe, a  populacyjne rzepaku ozimego?

Odmiany populacyjne (liniowe): powstają w wyniku standardowych metod hodowlanych jakim są selekcja i krzyżowanie. Odmiany te spisują się lepiej na glebach słabszych z mniejszym potencjałem plonotwórczym. Część z nich potrafi plonować wysoko i dorównywać odmianą hybrydowym lecz większość odmian posiada niższy potencjał plonotwórczy , natomiast bardziej stabilny jeżeli weźmiemy pod uwagę plonowanie z wielolecia.

Odmiany hybrydowe (mieszańcowe) : powstają w wyniku skrzyżowania dwóch lini matecznych, a następnie lini wsobnych z wybranymi dla danej odmiany najlepszymi cechami. Charakteryzują się efektem heterozji czyli wybujaniem cech w pierwszym pokoleniu F1 (wpływa to na lepszy plon w pierwszym pokoleniu). Odmiany hybrydowe posiadają zazwyczaj zwiększoną odporność na choroby grzybowe oraz wirusowe, lepsze zdolności do regeneracji po zimie, szybszy start początkowy jesienią. Najbardziej pożądaną jednak cechą jest wysoki potencjał plonotwórczy .

Na jakie cechy zwrócić uwagę wybierając rzepak ozimy w 2025 roku?

- potencjał plonotwórczy – w latach, które sprzyjają uprawie rzepaku uzyskanie maksymalnego plonu generuje zysk rolnika. Średnie plony rzepaku wahają się w przedziale 3-3,5 t/ha. Uzyskanie plonów rzepaku powyżej 4,5 t przy podobnej agrotechnice zwiększa dochodowość uprawy. Wyższym potencjałem plonotwórczym odznaczają się odmiany mieszańcowe. Należy jednak pamiętać, że ich wysokie plonowanie nie zdarza się co roku i to odmiany populacyjne uzyskują niższe choć bardziej stabilne plony na przestrzeni lat. Warto również wiedzieć, że postęp odmianowy i technologiczny sprawia, że powstaje coraz więcej odmian populacyjnych o potencjale plonotwórczym dorównującym lub przewyższającym odmiany hybrydowe.

- zimotrwałość – w ostatnich latach zimy są łagodniejsze i mniej mroźne. Mimo to należy mieć nadal na uwadze ten czynnik wybierając odmiany rzepaku do siewu. Uszkodzenie plantacji przez warunki pogodowe w okresie zimowym może mieć dość poważne konsekwencje i spowodować przerzedzenie plantacji lub jej skasowanie.

- wigor jesienny - jest to dość ważny czynnik w przypadku opóźnionych siewów rzepaku. Rzepak jesienią potrzebuje określonej liczby dni, żeby wytworzyć rozetę składającą się z 8-12 liści, która pozwala walczyć o swój maksymalny potencjał plonotwórczy. W przypadku siewów przypadających na przełomie sierpnia i września lub we wrześniu warto wybierać odmiany o przyspieszonym wigorze jesiennym.

- wczesność kwitnienia i dojrzewania - kwitnienie jest jednym z czynników determinujących plonowanie rzepaku. Wystąpienie korzystnych warunków pogodowych w okresie kwitnienia sprzyja zapylaniu rzepaku. Niekorzystny przebieg pogody taki jak wystąpienie przymrozków czy długotrwały opad deszczu w okresie kwitnienia mogą wpłynąć ujemnie na plonowanie. Obserwacja warunków pogodowych na przestrzeni lat i wybór odmiany kwitnącej w terminie wczesnym, średniowczesnym czy późnym może pomóc wstrzelić się w dobre warunki pogodowe. W tym roku dało się zauważyć, że odmiany wcześniej kwitnące zostały bardziej uszkodzone przez występujące przymrozki. Termin dojrzewania również może determinować wpływ na plonowanie. Dłuższy okres wegetacji powinien pozytywnie wpływać na wzrost plonu. Niestety w uprawie rzepaku jest bardzo duża ilość ważniejszych czynników, które determinują plonowanie.

- odporność na choroby grzybowe oraz wirusowe – pojawianie się rzepaku w płodozmianie co 2 lub 3 lata spowodował, że na wielu polach zwiększyła się presja i na plantacjach zaczyna częściej zaobserwować: suchą zgnilizną kapusty, zgniliznę twardzikową czy czerń krzyżową. Cieplejsze jesienie sprzyjają także rozwojowi mszyc, które roznoszą choroby wirusowe. Jednym ze sposobów ograniczających porażanie rzepaku chorobami jest wybieranie odmian, których odporność jest genetycznie zwiększona.

- odporność na pękanie łuszczyn i osypywanie nasion – ta cecha jest szczególnie ważna w przypadku wystąpienia długotrwałych opadów deszczu w okresie żniw lub dużych powierzchni zbóż i rzepaku do zbioru, które mogą opóźnić żniwa rzepaku. Odmiany rzepaku o podwyższonej odporności na pękanie i osypywanie mogą być zbierane kilka dni później bez uszczerbku na stracie plonu.

- odporność na kiłę kapustnych -  są pola, na których częsta uprawa roślin kapustowatych spowodowała problemy z pojawieniem się kiły kapusty. Z tego powodu część rolników uprawiających rzepak jest zmuszona do szukania odmian kiłoodpornych, która ograniczy występowanie tego problemu.

Jakie odmiany rzepaku ozimego wybrać na słabsze gleby?

Słabsze gleby charakteryzują się niższą żyznością i zasobnością w składniki pokarmowe. Ponadto nie utrzymują zbyt długo wody co naraża je na suszę. Słabsze gleby są nadal bardzo mocno zakwaszone co również utrudnia prowadzenie uprawy rzepaku. Rzepak ozimy można wysiewać na glebach słabszych, ale o uregulowanym odczynie gleby.

Odmiany rzepaku do uprawy na słabszych glebach powinny charakteryzować się dobrze rozbudowanym systemem korzeniowym, szybkim tempem regeneracji po zimie i tempem wzrostu wiosennego by wykorzystać w jak największym stopniu zasoby wodne zgromadzone w okresie zimowym.

Na glebach słabszych mogą być uprawiane zarówno odmiany mieszańcowe jak i populacyjne. Należy jednak dość dobrze sprawdzić cechy odmianowe oraz wyniki z Coboru i wybrać odmianę jak najbardziej zbliżoną do swoich wymagań.

Najlepsze odmiany rzepaku ozimego z hodowli Limagrain

Odmiany, które rekomendujemy do zakupu są to odmiany sprawdzone i zweryfikowane przez nas samych oraz przez rolników, z którymi współpracujemy. Mamy na uwadze, że wybór odpowiedniej odmiany rzepaku jest jednym z najważniejszych czynników w uprawie rzepaku i dlatego staramy się co roku zrobić rozeznanie na rynku nasion i wybierać odmiany o najlepszych parametrach.

LG Auckland – średniowczesny rzepak ozimy o wysokim potencjale plonowania. Jest to odmiana odporna na wirusa żółtaczki rzepy, suchą zgniliznę kapustnych. Posiada także podwyższoną odporność na pękanie łuszczyn. Z cech agronomicznych warto zaznaczyć, że posiada dobry wigor jesienny oraz zimotrwałość. Zalecana jest do uprawy na glebach średnich i dobrych.

LG Antigua – średniowczesna odmiana rzepaku ozimego o wysokich możliwościach plonowania. Wyróżnia się bardzo dobrym wykorzystaniem azotu znajdującego się w glebie oraz bardzo dobrą odpornością na cylindrosporiozę. Jest rekomendowana do wysiewu na terenie całego kraju.

LG Absolut – średniowczesna odmiana. Jest to odmiana, która posiada wysoką odporność na wirusa żółtaczki rzepy, oraz dobrą odporność na podstawowe choroby grzybowe. Jest odporna także na wyleganie. Posiada dobrą odporność na pękanie łuszczyn i osypywanie się nasion. Zalecana jest do wysiewu na glebach średnich i dobrych o dobrej kulturze.

LG Aviron – Jedna z nowszych odmian rzepaku ozimego. Bardzo dobrze wykorzystuje znajdujący się w glebie azot. Szybko rozwija się jesienią, dzięki czemu może być wysiewana w opóźnionym terminie siewu. Również wiosną bardzo szybko się rozwija. Jest to odmiana o podwyższonej odporności na podstawowe choroby grzybowe i wirusowe. Warto wybierać ją do siewu na gleby średni i dobre. Radzi sobie także na słabszych glebach.

Najlepsze nasiona rzepaku ozimego z hodowli KWS

KWS Derrick – jest w czołówce najlepiej plonujących odmian populacyjnych dostępnych w Polsce. Przez wiele lat była w czołówce porejestrowych doświadczeń odmianowych. Potrafi plonować lepiej niż najlepsze odmiany mieszańcowe. Posiada dobrą zimotrwałość. Jesienią startuje dość szybko, ale później spowalnia rozwój. Jest odporna na wyleganie. Posiada średnie odporności na porażenia przez choroby. Do okazania swojego potencjału plonotwórczego potrzebuje gleb dobrych i bardzo dobrych.

KWS Lauros – jedna z najlepiej sprzedających się odmian rzepaku hybrydowego w roku 2024. Jest to odmiana o wysokim potencjale plonowania i wysokiej zawartości tłuszczu w nasionach. Jest elastyczna co do terminu siewu. Posiada wysoką zimotrwałość i odporność na choroby. Zalecana jest do wysiewu na glebach II – IVb. W badaniach coboru w ostatnich latach osiągał plon nasion na poziomie 113-115% wzorca.

Najlepsze odmiany rzepaku ozimego z hodowli Rapool

Dominator – odmiana hybrydowa o bardzo dobrej zimotrwałości i zdrowotności. Posiada średniowczesny termin dojrzewania. Odmiana odporna na suchą zgniliznę kapustnych, zgniliznę twardzikową i czerń krzyżowych.  Radzi sobie na glebach słabych, średnich i dobrych

Janosh – odmiana mieszańcowa o dobrej zimotrwałości, zdrowotności, odporności na wyleganie. Dość dobrze rozwija się jesienią, dzięki czemu może być wysiewana w terminie opóźnionym. Posiada średniopóźny termin dojrzewania. Można już uprawiać zarówno na glebach dobrych jak i słabszych.

Jurek - hybrydowa odmiana rzepaku bardzo dobrze wykorzystująca azot. Posiada dobrą zdrowotność na choroby grzybowe i wirusowe. Plonuje wysoko zarówno na stanowiskach dobrych jak i słabszych. Odmianę tą wyróżnia mocny wigor w okresie jesiennym. Kwitnie dość wcześnie, a dojrzewa w terminie średniowczesnym.

Najlepsze odmiany rzepaku ozimego z hodowli Dekalb

DK Excited – jedna z lepszych odmian z hodowli Dekalb. Charakteryzuje się wysokim potencjałem plonowania oraz odpornością na choroby grzybowe i wirusa żółtaczki rzepy. Odmianę tą wyróżnia doskonały wigor jesienny co umożliwia siew w terminie opóźnionym. Odmiana ta nie wylega. Jest również w czołówce odmian dobrze wykorzystujących azot.

DK Excentric – Odmiana o wzorowej odporności na wirusa żółtaczki rzepy. Posiada gen pozwalający wykorzystać azot znajdujący się w glebie. Charakteryzuje się bardzo dobrym wigorem jesiennym i zimotrwałością. Jest to odmiana średniopóźna. Odmiana ta nie wylega i nie osypuje się. Zalecana do wysiewu na stanowiskach średnich i dobrych.

Najlepsze odmiany rzepaku ozimego z hodowli Strzelce

Gemini – populacyjna odmiana rzepaku o podwyższonej odporności na czerń krzyżowych. Jest to odmiana mrozoodporna o średnim terminie kwitnienia i dojrzewania. Odznacza się wysokim plonem tłuszczu z nasion.

Kepler – jedna z niewielu odmian populacyjnych z genem odporności na TuYV. Posiada przeciętne wymagania glebowe. Wytwarza nasiona o wysokiej zawartości tłuszczu. Kepler jest odmianą średniowczesną. Odmiana ta dobrze radzi sobie z przeciwdziałaniem wyleganiu.

Najlepsze odmiany rzepaku ozimego z hodowli Danko

Tom – odmiana populacyjna o wysokim potencjale plonotwórczym. Cechuję ja wysoka odporność na wyleganie i osypywanie oraz dobry profil zdrowotnościowy. Jesienią rozwija się umiarkowanie. Charakteryzuje się wysokim zaolejeniem i stabilnym plonowaniem. Bardzo dobrze radzi sobie na glebach słabszych.

Murphy – odmiana populacyjna o bardzo wysokiej zimotrwałości. Jesienią posiada niski wigor z tego względu zaleca się ją siać w terminach optymalnych. Posiada dobry profil zdrowotnościowy. Wytwarza dobrze rozbudowany system korzeniowy. Nasiona odznaczają się bardzo dobrym zaolejeniem. Murphy posiada średnie wymagania pokarmowe i jest zalecany do uprawy na terenie całego kraju.

Inne warte uwagi odmiany rzepaku ozimego

SY Ilona – populacyjna odmiana rzepaku z bardzo wysokim potencjałem plonowania. Potrafi wydać plon nasion większy niż większość najlepszych odmian hybrydowych. Jest to średniopóźna odmiana rzepaku o wysokiej zimotrwałości. Wytwarza łan średniej wysokości co ułatwia zapobieganie wyleganiu. Rzepak Ilona sprawdza się na glebach średnich oraz dobrych i bardzo dobrych. Posiada dobry profil zdrowotnościowy. Odmiana jest odporna na choroby podstawy łodygi, zgniliznę twardzikową i wyleganie. 

Berny – jest to odmiana populacyjna o bardzo dobrym wigorze jesiennym oraz wiosennym starcie. Wytwarza bardzo silny system korzeniowy, który pozwala uzyskiwać wysokie plony nawet na słabszych stanowiskach . Posiada okresową tolerancje na okresowe niedobory wody. Wytwarza łan o średniej wysokości co pozwala na łatwiejsze prowadzenie łanu oraz zbiór. Spisuje się dobrze zarówno na glebach słabszych jak i dobrych. 

Bachus – odmiana populacyjna o dobrym potencjale plonotwórczym, średnio-wczesnym terminie kwitnienia, dobrej zimotrwałości, niskim pokroju roślin i dobrej odporności na wyleganie. Posiada dobrą odporność na choroby: suchą zgniliznę kapustnych i werticiliozę. Odmiana ta toleruję także słabsze stanowiska.

Porównaj odpowiednio odmiany rzepaku i dokonaj właściwego wyboru 

Dokonując wyboru odmiany rzepaku dla swojego gospodarstwa warto czerpać wiedzę z różnych źródeł. W pierwszej kolejności należy przejrzeć rejestr badań COBORU oraz PDO (porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego), aby zobaczyć, które odmiany osiągnęły wysokie wyniki plonowania oraz sprawdzają się najlepiej w naszej okolicy - województwie / rejonie. Znając już wstępne wyniki plonowania odmian w kolejnym etapie można szukać informacji na dniach polach lub obserwując plantacje w swojej okolicy. Następnie na temat wybranych odmian warto przeczytać informację na stronie hodowcy odmiany lub sklepów handlujących materiałem siewnym, które pomogą w wyborze. Na stronie naszego sklepu internetowego superplony.pl posiadamy szeroki wybór odmian nasion rzepaku. Można samemu porównać i wybrać daną odmianę lub skontaktować się z nami, a pracownicy sklepu bazując na swoim doświadczeniu pomogą w wyborze najlepszej odmiany rzepaku ozimego dla konkretnego stanowiska.