Odmiany żyta hybrydowego - lista popularnych w obecnym sezonie

W strukturze gleb w Polsce przeważają gleby słabsze klasy IV, V i VI, które charakteryzują się niższym potencjałem plonotwórczym ze względu na deficyt wody oraz niski poziom próchnicy. Są to stanowiska, które są obsiewane roślinami o mniejszych wymaganiach glebowych, do których należy właśnie żyto. W ostatnich latach na słabszych ziemiach kompleksów żytnich żyto ozime pod względem areału konkuruję z uprawą kukurydzy, słonecznika czy owsa lecz nadal jest nim obsiewane około 10% gleb przeznaczonych pod uprawę zbóż. Plony żyta w przypadku odmian hybrydowych mogą osiągać nawet 9-10 ton co pokazuję potencjał tego gatunku, który warto wykorzystać wybierając konkretną odmianą i nie traktując tego gatunku po macoszemu w przypadku nawożenia oraz ochrony.

Zalety uprawy żyta ozimego

Żyto ozime jest gatunkiem, które posiada wiele zalet. Jedną z nich jest posiadanie rozbudowanego systemu korzeniowego, który pozwala na pobieranie składników pokarmowych oraz cennej wody z głębszych warstw gleby (zmniejszenie stresu suszy) niż w przypadku innych zbóż. Ponadto kolejnym plusem jest posiadanie mniejszych wymagań wodnych od innych gatunków co jest szczególnie korzystne w warunkach długotrwałego braku opadów. Żyto posiada również zdolności allelopatyczne. Wydziela ono do gleby substancje chemiczne, które działają niekorzystnie na rozwój chwastów pozwalając zmniejszyć konkurencję w początkowych etapach wzrostu.

Żyto populacyjne czy hybrydowe

Potencjał plonotwórczy- efekt heterozji

Przez wiele lat w płodozmianie dominowało żyto populacyjne. W ostatnich latach przeważający udział w rynku zdobywa żyto hybrydowe, które posiada dużo wyższy potencjał plonotwórczy od odmian populacyjnych. Wynika to z faktu produkcji materiału siewnego. W wytwarzaniu odmian hybrydowych zachodzi zjawisko heterozji czyli krzyżowania form męskosterylnych i zapylaczy. Efekt heterozji powoduję zjawisko bujności pokolenia F1 co oznacza, że wysiewając materiał siewny kwalifikowany F1 rolnik uzyskuje najwyższy plon. Wysiewając materiał siewny odmian hybrydowych z własnego zbioru nie zachodzi już zjawisko heterozji dzięki czemu plonują średnio o nawet około 30-40% słabiej. Odmiany mieszańcowe żyta hybrydowego poprzez ten efekt heterozji osiągają plony o 2-3 tony wyższe od odmian populacyjnych. Potwierdzają to badania przeprowadzane przez COBORU na poziomach plonowania a1 i a2 oraz opinie rolników.

Odporność na wyleganie i sporysz oraz jakość ziarna

Odmiany mieszańcowe są zazwyczaj niższe oraz posiadają wyższą odporność na wyleganie od odmian populacyjnych. Kolejną ich zaletą jest lepsza jakość ziarna. Ziarno odmian hybrydowych posiada wyższą liczbę opadania oraz jest dużo chętniej skupowane przez podmioty młynarskie. Kolejną przewagą żyta mieszańcowego nad populacyjnym jest posiadanie przez szeroką grupę odmian genu odporności na sporysz, którego wystąpienie w ziarnie może spowodować nieprzyjęcie towaru przez podmioty skupujące.

Termin wysiewu

Wysokie plonowanie żyta hybrydowego jest dość ściśle zależne od terminu siewu. Wysiew w terminie optymalnym daje najlepszy efekt. Żyto potrzebuje czasu, aby wytworzyć 8-10 rozkrzewień i wiosną osiągnąć maksymalny potencjał plonotwórczy, dlatego właśnie należy wysiewać je w drugiej i trzeciej dekadzie sierpnia, aby ilość temperatur efektywnych pozwoliła roślinom odpowiednio się rozkrzewić. Populacje są bardziej elastyczne pod kątem terminów siewu i możliwe jest jego opóźnienie, które jest rekompensowane wyższą normą wysiewu.

Koszt nasion żyta hybrydowego i populacyjnego, a dochód z ha

Jedną z cech, która przemawia na niekorzyść żyta hybrydowego jest cena materiału siewnego. Jego wyhodowanie jest procesem, który potrzebuje dużo większego zaangażowania oraz czasu. Koszt nasion przy wysiewie 2 jednostek siewnych na ha w tym roku oscyluje w granicy 600-700 zł. Natomiast koszt materiału siewnego populacyjnego wynosi około 300-400 zł/ha. Natomiast z racji tego, że żyto hybrydowe plonuje średnio co najmniej 2 tony więcej od populacji oraz posiada wiele cech, które wypadają korzystniej w stosunku do żyta populacyjnego nie warto oszczędzać na materiale siewnym ponieważ, nie jest to korzystne ekonomicznie w finalnym rozrachunku. 

Najlepsze odmiany żyta hybrydowego do siewu

• Miranos - żyto z hodowli Danko charakteryzujące się grubym ziarnem o wysokiej zawartości białka- Najgrubsze ziarno z pośród wszystkich odmian hybrydowych. Posiada wysoką odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę oraz septoriozę liści. Wyróżnia się również odpornością na wyleganie. Bardzo wysoki potencjał plonowania wyższy od odmian z firmy KWS. Jest to odmiana, która wysoko plonuję nawet w przypadku ekstensywnej uprawy.
• KWS Serafino – odmiana żyta hybrydowego z wysoką odpornością na suszę. Bardzo dobrze radzi sobie na glebach słabszych z niedoborami wody. Posiada wysoki potencjał plonotwórczy oraz odporność na pleśń śniegową i rdzę źdźbłową. Rośliny są średniowysokie o dobrej odporności na wyleganie. Ponadto odmiana ta należy do systemu Pollen plus czyli odmian, które wytwarzają swój pyłek, który zapobiega powstawaniu sporyszu w ziarnie.
• KWS Igor – bardzo niska odmiana żyta hybrydowego o wysokiej odporności na wyleganie. Posiada bardzo wysoki potencjał plonotwórczy. Mocno toleruję zakwaszenie gleby, dzięki czemu nie wpływa to tak mocno na rozwój i obniżkę plonu. Odmiana ta posiada wysoką odporność na pleśń śniegową oraz mączniaka prawdziwego. Jest odmianą, która posiada średniowysoką odporność na sporysz.
• KWS Gilmor – nowość z hodowli KWS charakteryzująca się niskim łanem i wysoką odpornością na wyleganie. Wyróżnia się wysoką odpornością na septoriozy liści, mączniaka prawdziwego i pleśń śniegową. Jest odmianą tolerującą zakwaszenie gleb. Osiąga bardzo wysokie wyniki w plonowaniu. Również należy do systemu Pollen plus.
• KWS Berado – odmiana żyta zalecana przez PDO do wysiewu aż w 11 województwach. Charakteryzuje się wysoką odpornością na choroby oraz wysokim potencjałem plonowania. Posiada krótkie źdźbło, które zmniejsza podatność na wyleganie. Odporność na sporysz- średnia do dużej.
• KWS Vinetto – żyto hybrydowe z bardzo wysoką odpornością na wyleganie oraz ponadprzeciętną odpornością na choroby grzybowe. Żyto z przeznaczeniem na gleby słabe oraz średnie. Zalecana do uprawy w 10 województwach. Wysoka odporność na pleśń śniegową i rdze źdźbłową.
• KWS Dolaro – odmiana o najkrótszym źdźble i wysokiej odporności na wyleganie. Charakteryzuje się bardzo dobrym poziomem krewienia, oraz wysokim i stabilnym poziomem plonowania. Dolaro posiada również bardzo dobrą odporność na choroby.
• TUR – żyto ozime sprawdzające się bardzo dobrze na glebach słabych oraz w uprawie w monokulturze. Wydaje grube i bardzo dobrze wyrównane ziarno. Bardzo dobrze się krzewi oraz bardzo dobrze plonuje.
• Gulden- nowa odmiana żyta z hodowli Danko o wysokim potencjale plonowania oraz bardzo wysokiej zawartości białka. Dobrze radzi sobie w ekstensywnym sposobie uprawy. Rośliny średniowysokie o dobrej odporności na wyleganie oraz odporności na choroby grzybowe.
• KWS Jethro – odmiana o wysokim potencjale plonowania oraz odporności na choroby. Rośliny niskie z wysoką odpornością na wyleganie. Posiada wysoką odporność na sporysz. Bardzo wysoka odporność na pleśń śniegową i rdzę źdźbłową.