Ochrona ziemniaka przed alternariozą i zarazą ziemniaka

Ziemniak to bardzo popularna roślina uprawiana w Polsce. Opłacalność jej w ostatnich latach jest na dobrym poziomie. Niestety jego uprawa jest bardzo czasochłonna i pracochłonna. Ponadto, aby uzyskać wysoki plon o odpowiedniej jakości bulw należy chronić plantację przed najgroźniejszymi chorobami dla tej uprawy czyli alternariozą i zarazą ziemniaka. Ochrona ta wymaga często wielokrotnego wjazdu z fungicydami. Jak więc prawidłowo podejść do ochrony? Jakich metod używać, aby presja ze strony chorób była jak najmniejsza? Jak rozpoznać choroby zagrażające uprawie ziemniaków?

Zaraza ziemniaka oraz alternarioza  - najgroźniejsze choroby w uprawie ziemniaka

Objawy zarazy ziemniaka

Zaraza ziemniaka phytophora infestans - pierwsze objawy choroby można zaobserwować na liściach końcem maja i początkiem czerwca kiedy to rośliny zaczynają tworzyć zwarty łan, w którym nie ma odpowiedniej cyrkulacji powietrza. Choroba ta objawia się żółto-brunatnymi plamami na brzegach liści oraz białym nalotem na spodniej stronie liści. Wraz z rozwojem choroby plamy te postępują i bez reakcji fungicydowej potrafią zająć całe liście, a następnie łodygi oraz bulwy przyczyniając się do bardzo dużych strat w plonie.

Warunki sprzyjające rozwojowi zarazy ziemniaka 

Zaraza ziemniaka rozwija się bardzo dobrze w warunkach wysokiej wilgotności powietrza oraz temperatur wynoszących 12-15°C. Następnie wraz ze wzrostem temperatury infekcja bardzo szybko przyśpiesza swój rozwój. Maksymalna aktywność rozwojowa jest zauważalna w 20°C i to właśnie w takiej temperaturze potrafi bardzo dobrze rozprzestrzeniać się po roślinach. 

Objawy alternariozy

Alternarioza - wywoływana jest przez grzyby Alternaria solani oraz Alternaria alternata. Poraża rośliny głównie w fazie kwitnienia i zawiązywania bulw. Pojawia się na najstarszych dolnych liściach. Przyjmuje obraz brunatnych plam o średnicy od 0,5-2,0 cm. W pobliżu miejsc zainfekowanych (nekroz) pojawiają się chlorozy na liściach. Objawy alternariozy mogą być widoczne także na łodygach oraz bulwach, a spadek plonowania może wynosić nawet do 45%.

Warunki sprzyjające rozwojowi alternariozy

Wzrastająca presja alternariozy jest spowodowana coraz bardziej łagodniejszymi zimami, podczas której zarodniki mają coraz łatwiejsze warunki do przetrwania oraz dużą popularnością odmian uprawianych na zbiór wczesny.

Jak zapobiegać rozwojowi zarazy ziemniaczanej i alternariozy

Ochronę przed zarazą ziemniaczaną najlepiej podejmować w sposób profilaktyczny. Należy dbać o płodozmian, w którym ziemniaki powinny pojawiać się najwyżej co 3-4 lata. Kolejną czynnością jest usuwanie pozostałości roślinnych po uprawie ziemniaka, na których mogą znajdować się patogeny, które będą się rozwijać i namnażać, a następnie porażać rośliny w kolejnych latach. Najważniejszym aspektem, na który należy jednak zwrócić uwagę jest wybór materiału sadzeniakowego z pewnego źródła. Zdrowy sadzeniak o szybkim wigorze wzrostu potrafi ograniczyć występowanie zarazy ziemniaczanej.  Dobrej klasy sadzeniak oraz płodozmian mają również olbrzymie znaczenie w przypadku ochrony ziemniaka przed alternariozą. Ważne jest wybieranie odmian mniej podatnych na tą chorobę. Istotną rolę odgrywa także nawożenie. W celu ochrony roślin warto stosować wyższe dawki nawozów potasowych, które wpływają na poprawę odporności. W przypadku zastosowania wyżej wymienionych zachowań należy obserwować plantację i stosować ochronę chemiczną w momencie pojawienia się pierwszych objawów na najstarszych liściach. 

Rozwiązania do ochrony plantacji ziemniaka przed chorobami: alternariozą i zarazą ziemniaka

1. Carial Star 500 SC - fungicyd składający się z dwóch substancji (mandipropamid, difenokonazol). Działa wgłębnie, powierzchniowo i interwencyjnie. Zabezpiecza uprawę pomidora i ziemniaka przed zarazą ziemniaka i alternariozą. Środek zaleca się stosować w początkowej fazie infekcji. Można go używać od początku zawiązywania bulw do żółknięcia liści maksymalnie 3 razy w sezonie. Maksymalna dawka do jednorazowego zastosowania wynosi 0,6l/ha. Posiada krótki okres karencji wynoszący 3 dni. 
   
   
2. Cabrio Duo 112 EC - posiada dwie substancje czynne (dimetomorf, piraklostrobina). Jest fungicydem o działaniu wgłębnym, lokalnie układowym i transliminarnym. Chroni rośliny przed alternariozą i zarazą. Przeznaczony jest do stosowania zapobiegawczego oraz interwencyjnego w ochronie ziemniaka. Pierwszy zabieg należy wykonać w okresie zwierania się roślin w rzędy. Zabiegi należy wykonywać co 7-10 dni maksymalnie 3 razy w sezonie wegetacyjnym. Zalecana dawka wynosi 2,0-2,5 l/ha. W przypadku uprawy ziemniaka karencja trwa 7 dni. 
   
   
3. Zorvec Entecta - produkt zawierający oksatiapiproline oraz amisulbrom. Jest przeznaczony do zwalczania zarazy ziemniaka. Stosowany jest do ochrony zapobiegawczej. Należy stosować go przed pojawieniem się objawów choroby od fazy, gdy widoczny jest pierwszy pęd do fazy, gdy jagody na pierwszych owocostanach są pomarszczone, nasiona w normalnej barwie. Maksymalna liczba zabiegów zabiegów w sezonie = 4. Odstęp między zabiegami wynosi co najmniej 7 dni. Karencja wynosi 7 dni.  Posiada bardzo dobrą odporność na zmywanie przez deszcz- opady występujące po 20 minutach od zabiegu nie powodują zmniejszenia skuteczności. 
   
   
4. Infinito 687,5 SC - fungicyd zawierający dwie substancje czynne chlorowodorek propamokarbu i fluopikolid. Przeznaczony do stosowania w ochronie ziemniaka przed zarazą ziemniaka. Działa zapobiegawczo i interwencyjni w sposób systemiczny i wgłębny.  W przypadku plantacji wczesnych Infinito należy stosować w czasie zwierania międzyrzędzi, a na plantacjach na późny zbiór w momencie zaobserwowania presji na ziemniakach przeznaczonych na wczesny zbiór. Okres karencji wynosi 7 dni.
   
   
5. Signum 33WG - w skład tego fungicydu wchodzi piraklostrobina oraz boskalid. Substancje te nadają się do ochrony przeciwko alternariozie.  Środek ten należy stosować w momencie pojawienia się pierwszych objawów chorób na dolnych liściach ziemniaka, lecz nie wcześniej niż od początku fazy rozwoju kwiatostanu ziemniaka. Dawkowanie Signum wynosi 0,25l/ha. Podczas sezonu wegetacyjnego Signum można używać 4 razy. Okres karencji wynosi 3 dni.
   
   
6. Axidor - zawiera chlorowodorek propamokarbu oraz cymoksanil. Działa wgłębnie i układowo na zarazę ziemniaka. Fungicyd ten należy stosować od początku rozwoju pędów bocznych na głównym pędzie, do końca fazy gdy 50% roślin brązowieje. Dawka Axidor wynosi 2,5 l/ha. W sezonie maksymalnie tym środkiem można 4 zabiegi. Okres karencji wynosi 14 dni. 
   
   
7. Azoksystrobina 250 SC + Difenokonazol 250 EC - połączenie dwóch substancji aktywnych zwalczających alternariozę. Zabieg tymi substancjami warto wykonać między zabiegami innymi fungicydami w przypadku ochrony kilku zabiegowej przeciwko zarazie ziemniaka. Dawkowanie azoksystrobiny wynosi 0,5l/ha, a difenokonazolu 0,5-0,6 l/ha . 

 

Warto zwrócić uwagę na kolejność stosowanych środków ochrony roślin. W pierwszym zabiegu powinny być stosowane opryski o działaniu systemicznym i wgłębnym, najlepiej zabezpieczające rośliny ziemniaka przed zarazą i alternariozą. W kolejnych zabiegach należy stosować fungicydy działające wgłębnie lub kontaktowo. Drugi zabieg powinien być wykonany w okolicy 14 dni od pierwszego zabiegu. Kolejne zabiegi w zależności od presji patogenów należy powtarzać co 10-14 dni, aż do czasu pełnej dojrzałości i zasychania liści ziemniaków.